Bên trong “siêu nhà máy” xe điện Xiaomi: Tự động hóa 91%, gần như không cần công nhân

Với hơn 700 robot AI hoạt động suốt ngày đêm, nhà máy xe điện được Xiaomi khẳng định có thể đạt năng lực sản xuất vượt trội.

Dây chuyền không người – Tái định nghĩa khái niệm sản xuất

Bước vào bên trong nhà máy xe điện của Xiaomi – một trong những cơ sở sản xuất hiện đại nhất Trung Quốc – người ta có thể dễ dàng nhận thấy đây không phải là dây chuyền sản xuất truyền thống. Không khí gần như tĩnh lặng, số lượng công nhân vô cùng ít ỏi, trong khi hàng trăm cánh tay robot chuyển động nhịp nhàng, nhanh và chính xác trong từng công đoạn từ hàn thân xe, lắp kính chắn gió đến vận chuyển linh kiện. Những robot di chuyển tự động (AMR) cũng liên tục trượt trên mặt sàn, đưa vật liệu đến đúng vị trí đã lập trình sẵn.
Xiaomi chính thức bước vào thị trường xe điện từ năm 2021, với tham vọng không chỉ dừng ở việc gia nhập mà còn tái định nghĩa ngành công nghiệp sản xuất ô tô bằng công nghệ. Tại Khu phát triển kinh tế – công nghệ Bắc Kinh, nơi được mệnh danh là trung tâm đổi mới về phương tiện tự hành của Trung Quốc, Xiaomi xây dựng một nhà máy quy mô 720.000 m², tích hợp toàn bộ các khâu từ nghiên cứu, thử nghiệm đến sản xuất. Cơ sở này là minh chứng cho tầm nhìn về sản xuất thông minh mà hãng đang theo đuổi – nơi tự động hóa, trí tuệ nhân tạo và robot công nghiệp là lực lượng nòng cốt thay thế con người trong gần như toàn bộ dây chuyền sản xuất.

Tháng 3/2024, mẫu xe điện SU7 chính thức ra mắt, mở màn cho sự hiện diện của Xiaomi trên bản đồ xe năng lượng mới. Chỉ trong thời gian ngắn, hãng đã bàn giao hơn 250.000 xe, cho thấy sức hút và năng lực triển khai vượt trội. Đóng vai trò trung tâm của thành công này là nhà máy với mức độ tự động hóa lên đến 91%. Đặc biệt, các quy trình then chốt như đúc khuôn quy mô lớn đã đạt mức tự động hóa hoàn toàn – 100%, nhờ hơn 700 robot vận hành liên tục suốt ngày đêm, đảm nhiệm từ hàn, sơn đến lắp ráp và kiểm tra chất lượng.

Nhà máy được chia thành 6 phân xưởng chuyên biệt, bao gồm xưởng dập, đúc, ráp thân xe, sơn, sản xuất pin và lắp ráp hoàn thiện. Bên cạnh đó là đường thử nghiệm dài 2,5 km để đảm bảo mọi xe rời khỏi nhà máy đều đạt tiêu chuẩn chất lượng cao nhất.

Kết cấu nhà máy: Tự động từ khâu đúc đến kiểm tra

Một trong những công nghệ nổi bật nhất là “siêu máy đúc khuôn” 9.100 tấn do chính Xiaomi phát triển. Đây là hệ thống lớn nhất thế giới trong phân khúc, có kích thước tương đương hai sân bóng rổ. Theo một kỹ sư của nhà máy, hệ thống này cho phép sản xuất liền khối các bộ phận lớn và phức tạp của thân xe, từ đó cải thiện hiệu suất vận hành và đảm bảo tính toàn vẹn kết cấu ở mức cao.

Tại xưởng thân xe, sự chênh lệch giữa người và máy thể hiện rất rõ: chỉ có 20 công nhân vận hành, trong khi có tới 381 robot hoạt động liên tục. Mỗi khu vực làm việc được trang bị tám cánh tay robot, chia đều hai bên thân xe. Các robot này thực hiện hàng loạt thao tác như lắp cửa, siết bu lông, điều chỉnh bản lề, gắn cửa sổ trời cũng như kính chắn gió trước và sau. Theo Xiaomi, toàn bộ quy trình lắp đặt các chi tiết này chỉ mất chưa đầy 30 giây – nhanh gấp đôi tốc độ của nhiều nhà máy ô tô truyền thống.

Dây chuyền lắp ráp cuối cùng cũng cho thấy mức độ tự động hóa rất cao, với 39 robot đảm nhiệm gần như toàn bộ các bước lắp “bốn cửa, hai nắp che và chắn bùn” – vốn là các chi tiết yêu cầu kỹ thuật cao về độ khít và sai số. Theo đánh giá của DirectIndustry, đây là một trong hai hệ thống hiếm hoi tại Trung Quốc đạt được mức lắp ráp hoàn toàn tự động ở các chi tiết thân xe quan trọng. Độ sai số được duy trì ở mức chỉ 0,5 mm, giúp tạo nên các khe hở cực nhỏ giữa các bộ phận – điều mà sản xuất thủ công rất khó đạt được.

Ngoài ra, quá trình sơn xe cũng hoàn toàn do robot đảm nhiệm. Lớp sơn được phủ theo quy trình tiên tiến “3C2B” – gồm ba lớp sơn và hai lần sấy – giúp tăng độ mịn và đều màu của bề mặt xe thêm 8% so với phương pháp truyền thống. Trung bình, độ dày lớp sơn đạt 120 micromet. Điều đáng chú ý là quy trình sơn này có thể tái thiết lập cực nhanh nhờ hệ thống đổi màu tự động, chỉ mất khoảng 40 phút để chuyển đổi hoàn toàn màu sơn. Nhờ đó, Xiaomi có thể cung cấp các mẫu SU7, SU7 Pro và SU7 Max với 9 lựa chọn màu sắc khác nhau, vượt trội so với mức trung bình 6 màu tại thị trường phương Tây (theo khảo sát của iSeeCars năm 2023).

Tương lai của sản xuất: Nhà máy không người và vai trò trung tâm của AI

Báo Xinhua cho biết, các nhà máy như của Xiaomi không còn là trường hợp đơn lẻ mà đang trở thành xu hướng phổ biến tại nhiều khu vực công nghiệp trên khắp Trung Quốc. Giới chuyên gia dự đoán trong vòng 3–5 năm tới, sự phát triển vượt bậc của công nghệ AI – bao gồm cả thuật toán và khả năng xử lý dữ liệu – sẽ đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang sản xuất thông minh. Theo Báo cáo Phát triển Internet Trung Quốc 2024, hiện cả nước đã có gần 10.000 xưởng số hóa và nhà máy thông minh, nơi AI đóng vai trò trung tâm trong tự động hóa dây chuyền sản xuất.

Giáo sư Huang Tiejun, chuyên gia khoa học máy tính tại Đại học Bắc Kinh, nhận định rằng AI trong tương lai sẽ đảm nhận những nhiệm vụ ngày càng phức tạp và tinh vi hơn, phát triển các năng lực mà con người chưa từng khai thác được. Ông cho rằng, AI sẽ trở thành hạ tầng nền tảng cho nền kinh tế hiện đại – tương tự vai trò không thể thiếu của điện và nước trong thế kỷ 20.

Sự hiện diện của các nhà máy như Xiaomi cho thấy tự động hóa ở thời điểm hiện tại không còn là khái niệm xa lạ. Trên thực tế, các mô hình “phòng tối” (dark factory) – nơi dây chuyền sản xuất hoạt động hoàn toàn không cần ánh sáng hay con người vận hành trực tiếp – đang ngày càng trở nên phổ biến trong nhiều ngành công nghiệp, từ ô tô, điện tử đến logistics. Những mô hình này mang lại lợi ích rõ rệt: tiết kiệm chi phí nhân công, giảm thiểu sai sót do con người, nâng cao độ chính xác và đảm bảo tính liên tục trong sản xuất 24/7.

Trong bối cảnh chi phí lao động gia tăng và yêu cầu về chất lượng ngày càng khắt khe, việc đầu tư vào tự động hóa và AI không chỉ là giải pháp công nghệ, mà đã trở thành một chiến lược sống còn để doanh nghiệp duy trì lợi thế cạnh tranh, nhất là tại các thị trường có tốc độ đổi mới nhanh như Trung Quốc. Xiaomi đang không chỉ sản xuất xe, mà còn thiết lập chuẩn mực mới cho mô hình nhà máy tương lai.

• SHARE:
;